Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 29 marca 2024 00:39
Reklama Marek Szponar
Reklama
Reklama
News will be here

W przestrzeni czytać czas

Z niemcoznawcą i historykiem Krzysztofem Ruchniewiczem rozmawia Jerzy Kamiński
W przestrzeni czytać czas
Krzysztof Ruchniewicz - niemcoznawca, historyk, fotograf, bloger, podcaster, fan nowoczesnych technologii, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego i szef Centrum Willy`ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego

- Powiedzmy, że na drodze przed swoim domem w Miłoszycach znajduje pan kawałek ceramiki z niemieckimi napisami, może nawet z niemiecką nazwą miejscowości. Jakie będą pana pierwsze skojarzenia?

- Pewnie bym się zastanawiał, dlaczego akurat w tym miejscu coś takiego, skąd się wzięło, czy można znaleźć więcej takich elementów, bo może tworzą jakąś całość. Nic więcej.

- To może utrudnijmy. Czy jest pan w stanie wyobrazić sobie, co by pomyślał w analogicznej sytuacji narodowiec, który właśnie wraca do domu po uroczystościach 11 listopada, gdzie krzyczał, że Polska dla Polaków, oczywiście z biało-czerwoną flagą w ręce?

- A myśli pan, że taki człowiek by się zastanawiał? Myślę, że raczej by sobie nie zadawał takich pytań. Widzę to po naszych studentach, wśród których też bywają narodowcy i trzeba z nimi rozmawiać, dyskutować, bo dla nich obecność niemieckich artefaktów na tej ziemi to nie jest rzecz oczywista, zwłaszcza dla pokolenia, które urodziło się tu wiele lat po wojnie i właściwie innego Wrocławia, innej Oławy, nie znają, jak tylko polską. Oczywiście zdają sobie sprawę z tego, że ten Śląsk do końca może nie był polski, że historia się zmieniała, ale oni innego Śląska niż ten polski już nie potrafią sobie wyobrazić. Dlatego znalezienie takich artefaktów może w jakiś sposób zdziwi. Nie sądzę natomiast, żeby zachęciło ich do jakiejś szerszej refleksji.

- Dlaczego?

- Wydaje mi się, że stała się zła rzecz, bo zarzucono edukację regionalną. Jednym z efektów reformy w 1999 roku było to, że wprowadzono właśnie taką edukację. To były ścieżki międzyprzedmiotowe, które miały pozwolić uczniom gimnazjum, bo wtedy właśnie gimnazja tworzono, poznawać swoją małą ojczyznę. Po niemiecku to się ładnie nazywa "Heimat". W związku z tym zaczęto przygotowywać różnego rodzaju programy, podręczniki. I faktycznie uczniowie mieli możliwość zobaczenia, gdzie znajduje się szkoła, jakie jest jej kulturowe otoczenie, historia. I gdy mój syn zaczął chodzić do szkoły, a zaczął chodzić najpierw na wsi, ponieważ przeprowadziliśmy się z Wrocławia do Miłoszyc, to nauczycielce faktycznie zależało, aby pokazać mu to najbliższe otoczenie. Ale nie pamiętam, żeby już na przykład katechetka, z którą miał religię, opowiadała dzieciom o historii kościoła, w którym się znajdowali. To znaczy, żeby pokazać im, że kościół to nie jest tylko miejsce, gdzie odprawiane są nabożeństwa, tylko że ten kościół ma także swoją historię. Często jest bowiem tak, że w kościołach dolnośląskich jesteśmy konfrontowani z napisami niemieckimi albo np. z tablicami poległych. Dotyczy to np. tych, którzy polegli w tzw. wojnach wyzwoleńczych, czyli na początku XIX wieku. W Jelczu-Laskowicach ma pan pomnik poświęcony poległym w wojnach o zjednoczenie Niemiec. W Miłoszycach w trakcie remontu placu odsłonięto pomnik, który wcześniej leżał w krzakach, tylko robotnicy tak nieumiejętnie go postawili, że nazwiska, które można by jeszcze odczytać, są do góry nogami. Mamy wiele przykładów tego, jak obchodzimy się z przeszłością. W Nadolicach Wielkich np. jest pomnik poległych w czasie I wojny światowej, który został zaadaptowany na kapliczkę. Dzięki temu, że zmienił swój charakter, prawdopodobnie w ogóle przetrwał.

- Jest sporo takich "kapliczek" w okolicy, niedawno pisaliśmy o nich.

- W Trestnie koło kościoła stoi pomnik poświęcony poległym podczas I wojny światowej. I to jest dla mnie przykład, że mieszkańcy tej wsi zadali sobie trud nie tylko wyremontowania pomnika, ale dodatkowo opatrzyli go tabliczką. I to jest to, do czego zmierzam. Zwrócili uwagę, że naszym zadaniem jest pamiętać o byłych mieszkańcach tej ziemi, podobnie jak liczymy na to, że ktoś inny na Kresach Wschodnich będzie pamiętał o naszych przodkach. W ten sposób tworzy się jakąś łączność, wspólnotę losów.  I to jest to, czego mi brakuje dzisiaj w szkole, gdzie zarzucono edukację regionalną. Być może zależy to od nauczyciela, czy mu się chce np. wyjść do miasta, by pokazać najważniejsze zabytki, podyskutować. I zwrócić uwagę, że ta lokalna historia jest nieco bardziej złożona, bo to nie tylko historia polska. Że ta historia jest wielonarodowa. I teraz jest pytanie - jak podchodzimy do tego rodzaju przedsięwzięć. Jeżeli będziemy je traktować z punktu widzenia narodowego, zwłaszcza na Śląsku czy Dolnym Śląsku, dla nas to będzie bardzo trudne. Powinniśmy więc forsować inne podejście. Tutaj nawiążę do niemieckiego historyka Karla Schlögela, który ukuł ładne powiedzenie, które po polsku brzmi "w przestrzeni czytamy czas". Czyli naszym zadaniem nie jest zastanawianie się, czy to było polskie, czy niemieckie, czy żydowskie, tylko po prostu odczytywanie przestrzeni poprzez czas, specyfikę epoki. Wtedy powstaje całkiem inny sposób patrzenia.

- Jakiś przykład? ROZMOWA w CAŁOŚCI w e-wydaniu gazety: TUTAJ


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Ruch narodowy JL 13.07.2020 01:35
Uderzenie w patriotow w ten sposób pokazuje jedna rzecz. Bez konkretnych argumentów podważa się Narodowców. I podchodzi sie do nich w sposób stereotypowy. Brakuje tylko słowa Faszysci. Co ma porcelana na podwórku wspólnego z świętowaniem niepodległości naszego kraju? Chcecie podważyć hasło Polska dla, Polaków kawałkiem porcelany? Armagedon. Polecam odnieść się do historii kiedy to hasło nabrało takiego znaczenia,a później wypisywać brednie. Czyli sugeruje Pan, że NARODOWCY którzy są studentami to idioci. Którzy nie mają pojęcia o losach ziem polskich i zamieszkałych narodach? Sugeruje nam Pan, że najlepiej to dbać o kulturę i cywilizacje innych narodów? Może tak jak w Oświęcimiu gdzie monopol na Holocaust przejęli żydzi. Którzy twierdzą, że tylko ich tam mordowano, a zapomnieli że obóz, powstał dla Polaków. Mówi pan o Kresach wschodnich, tylko proszę pamiętać że po, wojnie to nas ograbiono z tych terenów i, że straciliśmy najwięcej z wszytskich narodów na świecie! Przykład wielokulturowosci obserwujemy obecnie w Europie zachodniej. Gdzie cywilizacja Europy umiera. Ta wielokulturowosc dała efekty w skali terroryzmu i śmierci ludzi, a tazke okupowania państw przez uchodźców. W tych małych Ojczyznach o których Pan wspomina jest nam ciężko przywrócić godne upamiętnienie miejsc, bohaterów, a Pan chce aby zająć się porcelana? To jest jakiś, absurd. Zacznijmy od podstawowych wartości jakim jest Naród, jego tradycja i kultura. Jeżeli zrobimy porządek z swoją historia wtedy przyjdzie czas na inne aspekty. Lecz tylko wtedy kiedy nie będziemy gloryfikowac postaci i miesjc ktore były gechenna narodu Polskiego.

ReklamaOdszkodowania
KOMENTARZE
Autor komentarza: PrzyjacielTreść komentarza: Taki Brezden Dobry to proszę o oglądnięcie sesji i posłuchać jak nasyłał Policję na Pracowników wychował sobie mobera żenada a nie starosta wstydu niema za grosz podziękujemy już za takie rządy BrezdeniaData dodania komentarza: 28.03.2024, 21:41Źródło komentarza: Za co odwołano dyrektora szkoły specjalnej?Autor komentarza: CiekawskiTreść komentarza: Oj Panie , Pani Nieogarnięty, tu już pojechałeś w świat fantazji. Akurat dobrze wiem, że Pan Kraczek nic nie miał wspólnego z założeniem WDO.I kto tu bajki opowiada?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 21:29Źródło komentarza: Czas przywrócić miasto mieszkańcomAutor komentarza: KarolinaTreść komentarza: Czy planuje Pan/Pani przywrócić świąteczną pomoc w Jelczu-Laskowicach?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 21:14Źródło komentarza: Debata w J-L. Zbieramy pytania do kandydatówAutor komentarza: OloTreść komentarza: W jaki sposób bije na głowę?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 20:04Źródło komentarza: Dewerenda: - Czas, by gminą Oława zarządzała kobietaAutor komentarza: Mieszkaniec GodzikowicTreść komentarza: Wypowiada sie o wykształceniu osoba po zawodówce i to zaocznie 😅Data dodania komentarza: 28.03.2024, 20:00Źródło komentarza: Dewerenda: - Czas, by gminą Oława zarządzała kobietaAutor komentarza: NieogarnietyTreść komentarza: Pokazujcie i wyśmiewajcie, ale pierw sprawdźcie powiazania rodzinne. Żeby nie było kichy. np Jasińscy to nie rodzinaData dodania komentarza: 28.03.2024, 19:27Źródło komentarza: OŁAWA Nowe rondo oficjalnie otwarte
Reklama
NAPISZ DO NAS!

Jeśli masz interesujący temat, który możemy poruszyć lub byłeś(aś) świadkiem ważnego zdarzenia - napisz do nas. Podaj w treści swój adres e-mail lub numer telefonu. Jeżeli formularz Ci nie wystarcza - skontaktuj się z nami.

Reklama