Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 29 marca 2024 07:05
Reklama Marek Szponar
Reklama
Reklama
News will be here

Może zrobić tam miejsce spotkań?

Ocalić od zapomnienia. Na Facebooku Lokalna Grupa Zwiadowców Historii zaprezentowała zdjęcie z pochodu pierwszomajowego w Oławie, w Rynku, w drugiej połowy lat pięćdziesiątych. Ja to zdjęcie oglądałem, ale nie zapisałem. Dopiero pan Piotr Kutela je odnalazł i przekazał mi, za co serdecznie dziękuję. Dla mnie jest to "perełka" z tamtych czasów - takich zdjęć jest naprawdę niewiele.

To zdjęcie daje podstawy do opisania dwóch tematów, którymi chciałbym się zająć. Pierwszy to pochód z okazji Święta Pracy

Na zdjęciu widzimy maszerujących pracowników Jelczańskich Zakładów Samochodowych. Według mojej oceny zdjęcie wykonano pod koniec drugiej połowie lat pięćdziesiątych - Jelczańskie zakłady Samochodowe powstały w 1953 r.

Dla przypomnienia podaję że w 1975 roku przeprowadzono reformę administracyjną państwa, zlikwidowano powiaty i stworzono 49 województw - od tego czasu Jelczańskie Zakłady Samochodowe uczestniczyły w pochodach w gminie Laskowice.

W Oławie po wojnie w czasie PRL-u pochody były organizowane w początkowych latach na trasie od stadionu przy ul. Sportowej, gdzie była zbiórka. Stąd przemarsz odbywał się koło Liceum Ogólnokształcącego, przez Rynek, ulicę Brzeską, ulicę 1 Maja koło poczty głównej i przez lata wszyscy szli do pomnika Karola Świerczewskiego, który stał przy ul. Spacerowej w miejscu, gdzie dziś jest pomni z okazji 100-lecia Odzyskania Niepodległości. Pod koniec lat sześćdziesiątych trasa pochodu zaczynała się w Rynku i kończyła się za trybuną honorową koło poczty na 1 Maja. W tych latach trybuna, na której stali ówcześni oficjele, była w Rynku i różnych miejscach przy ul.1 Maja, ale o tym przy okazji.

Drugi to ulica Bartosza Głowackiego

Z tego okresu nie widziałem żadnego zdjęcia tej części Rynku, więc to z pochodu jest wyjątkowe. Na zdjęciu widać po prawej stronie konstrukcję drewnianą z daszkiem, która zabezpieczała pieszych przed kawałkami gruzu mogącymi oderwać się od spalonych domów. Widać też kawałek domu z tabliczką (biały punkt) - prawdopodobnie z przedwojennym numerem domu. W 1958 rozpoczęto wykopy pod fundamenty budynku, w którym na parterze powstała potem restauracja Adria, kawiarnia Jola i sklep spożywczy. Jeżeli rozpoczęto wykopy, to wcześniej musiano wyburzyć znajdujące się resztki wypalonych budynków. Dalej w lewo są dwa drewniane kioski - pierwszy z gazetami a drugi z pieczywem. Długo się naszukałem informacji na temat tych kiosków. Na zdjęciu lotniczym z lutego 1945 roku tych kiosków jeszcze nie widać, więc zostały postawione po wojnie. Dopiero pani Julia Czernik, która pracowała w biurze GS na pierwszym piętrze budynku, gdzie później był Wiejski Domu Towarowego, powiedziała mi, że w pierwszym kiosku, tym większym, sprzedawano gazety, a w tym drugim, mniejszym, pieczywo z prywatnej piekarni. Z tego, co pamięta, to kioski postawiono około 1959 roku. Ja w 1962 roku zrobiłem zdjęcie tego budynku, gdzie była restauracja Adria, ale nie ma jeszcze budynku, gdzie był sklep Rolnik, nie ma też na nim kiosków - jest za to zagrodzona w poprzek ulica Głowackiego i miejsce, gdzie ma stanąć budynek.

Po wybudowaniu budynku, gdzie mieściła się restauracja Adria, zaczęto budować sąsiedni budynek, w którym był na parterze sklep Rolnik. Ulica widoczna za pochodem nosi do dziś nosi nazwę Bartosza Głowackiego - po lewej stronie za pochodem widzimy Wiejski Dom Towarowy. Na parterze był tam sprzęt gospodarstwa domowego, później doszły radia i telewizory, a na piętrze sprzedawano odzież. Wtedy ulica Bartosza Głowackiego była powszechnie znaną ulicą. Tędy szło się na targ miejski, na stadion, na zawody motokrosowe i do cyrku, który kilka razy w roku rozbijał się przy ul. Sportowej. Ja chodziłem do Szkoły Podstawowej nr 2, która wtedy mieściła się w budynku głównym Liceum Ogólnokształcącego i zawsze szedłem ulicą Głowackiego a nie Krótką. Tu wspomnę o targu miejskim, na którym prawie wszyscy mieszkańcy Oławy robili zaopatrzenie w towary, które były świeże, a więc nabiał, warzywa, jajka, kury i kurczaki.

W tym czasie w Oławie było ok. 70 sklepów, z tego większość z obsługą jednoosobową i dwuosobową, pracujące z przerwą obiadowa. Powszechna opinia na temat jakości i świeżości towarów, o których piszę wyżej, była negatywna. Pod koniec lat 60. zaczęto wyburzać budynki znajdujące się przy ul. Głowackiego (pokazuję je na zdjęciach), by w 1972 roku postawić w poprzek ul. Głowackiego duży budynek z lokalami handlowymi na parterze - z przejściem dla pieszych w ciągu ul. Głowackiego.

Początek ulicy od Rynku dalej ma charakter urokliwy, co prawda bez składu i ładu, ale często tam był handel na chodniku, wiele lat stał tam w sezonie saturator, było wejście na pierwsze piętro do Wiejskiego Domu Towarowego, no a jak powstał dworzec PKS, to tędy była główna trasa do dworca od Rynku. I tu mam propozycję dla władz miasta. Jak skończą remont Rynku, może opracować jakąś ładną koncepcję tego miejsca na miejsce spotkań? Wrocław np. ma takie miejsce, pięknie urządzone. Chodzi mi o zaułek na ul. Jatki, który upamiętnia zwierzęta hodowlane. Można tu zrobić miejsce na kącik wspomnień, np. miast, miejscowości, z którymi Oława miała kontakt i dobrą współpracę, bo oławianie jeździli tam i dobrze to wspominają.

Przykłady? Proszę bardzo.

Lubiatowo - gdzie były obozy harcerskie. Prawie każdy dorosły mieszkaniec miasta tam był.

Jelcz - w pewnym okresie prawie połowa pracowników Jelcza mieszkała w Oławie.

Mielno - mieszkańcy Oławy pracujący w Jelczu jeździły tam na wczasy, a teraz została tam posadzona palma w czasie tegorocznego Rajdu Koguta.

Szczecinek - pamiętny Telewizyjny Turniej Miast i zmagania z Oławą.

Kazimierz (w powiecie będzińskim) - bezpłatnie udostępnił nam projekt na budowę amfiteatru i szalunki do wykonanie muszli.

Wrocław - dużo by pisać, ale choćby tylko z powodu kolei Wrocław-Oława.

A może postawić na Głowackiego tablicę i nanieść na nią wszystkie miejscowości, z których przybyli pierwsi mieszkańcy Oławy po wojnie, np. latach od 1945 do 1955?

Może czytelnicy będą mieli jakieś ciekawsze propozycje.

Lesław Mazur


Pochód pierwszomajowy - w Rynku maszerują pracownicy Jelcza

Wycinek z widokówki przedwojennej - pokazuje wjazd na dzisiejsza ulicę Głowackiego i ówczesne budynki, po lewej z napisem "Bata" (dziś mamy tu bank), budynki po prawej nie istnieją

1969 - ul. Głowackiego od Rynku, wyburzanie budynków po prawej stronie

1965 - Rynek, w tym budynku będzie restauracja Adria i kawiarnia Jola, prowadzone przez PSS Oława. Nie ma następnego budynku, w którym był sklep Rolnik

1964 - zdjęcie zrobione na ul Głowackiego w czasie przejścia dzieci na święto latawca organizowane przez PSS w Oławie. Zdjęcie z Biblioteki Koronka


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Jelczak 27.12.2020 20:57
Szanowny Autorze, JZS Jelcz powstaly 15 marca 1952 roku a nie jak pan pisze w 1953 roku. Proszę nie wprowadzać ludzi w błąd

Nieotumaniony 22.12.2020 12:52
Bezsensowny pomysł.Za komuny jeździliśmy śmierdzącymi, zatłoczonymi i spóźnionymi pociągami i autobusami na spotkania w inne miejsca i teraz też spotykamy się gdzie indziej.I co....? Będzie na to tablica?

waga75 22.12.2020 07:54
PKS pierwszy przystanek był obok kościoła w rynku. Dziś tam jest kwiaciarnia no i remont nawierzchni . Czasem budowano tak karuzelę ot takie wesołe miasteczko.

ReklamaOdszkodowania
KOMENTARZE
Autor komentarza: PrzyjacielTreść komentarza: Taki Brezden Dobry to proszę o oglądnięcie sesji i posłuchać jak nasyłał Policję na Pracowników wychował sobie mobera żenada a nie starosta wstydu niema za grosz podziękujemy już za takie rządy BrezdeniaData dodania komentarza: 28.03.2024, 21:41Źródło komentarza: Za co odwołano dyrektora szkoły specjalnej?Autor komentarza: CiekawskiTreść komentarza: Oj Panie , Pani Nieogarnięty, tu już pojechałeś w świat fantazji. Akurat dobrze wiem, że Pan Kraczek nic nie miał wspólnego z założeniem WDO.I kto tu bajki opowiada?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 21:29Źródło komentarza: Czas przywrócić miasto mieszkańcomAutor komentarza: KarolinaTreść komentarza: Czy planuje Pan/Pani przywrócić świąteczną pomoc w Jelczu-Laskowicach?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 21:14Źródło komentarza: Debata w J-L. Zbieramy pytania do kandydatówAutor komentarza: OloTreść komentarza: W jaki sposób bije na głowę?Data dodania komentarza: 28.03.2024, 20:04Źródło komentarza: Dewerenda: - Czas, by gminą Oława zarządzała kobietaAutor komentarza: Mieszkaniec GodzikowicTreść komentarza: Wypowiada sie o wykształceniu osoba po zawodówce i to zaocznie 😅Data dodania komentarza: 28.03.2024, 20:00Źródło komentarza: Dewerenda: - Czas, by gminą Oława zarządzała kobietaAutor komentarza: NieogarnietyTreść komentarza: Pokazujcie i wyśmiewajcie, ale pierw sprawdźcie powiazania rodzinne. Żeby nie było kichy. np Jasińscy to nie rodzinaData dodania komentarza: 28.03.2024, 19:27Źródło komentarza: OŁAWA Nowe rondo oficjalnie otwarte
Reklama
NAPISZ DO NAS!

Jeśli masz interesujący temat, który możemy poruszyć lub byłeś(aś) świadkiem ważnego zdarzenia - napisz do nas. Podaj w treści swój adres e-mail lub numer telefonu. Jeżeli formularz Ci nie wystarcza - skontaktuj się z nami.

Reklama