Odsłonięto go w 1934 roku, przy moście łączącym obecną ulicę Strzelną i gen. Andersa. Frontem ustawiony w stronę placu Zamkowego, składał się z trzech granitowych kloców, sprowadzonych prawdopodobnie ze Strzelina. Na każdym z nich była kula. Na środkowej, największej części pomnika, przymocowano swastykę wykonaną z metalu. Pod nią wyryto nazwiska czterech członków SA, którzy "złożyli ofiarę krwi dla III Rzeszy". Georg Konietzke i Herbert Stanetzki to osoby, które zginęły w tym miejscu 10 lipca 1932 roku. Doszło wówczas do starcia bojówek hitlerowskich z sympatykami lewicy. 19-letniego Konietzke pobito i wrzucono do rzeki, a 24-letni Stanetzki zmarł od postrzału. Tego dnia rany odniosło około 20 innych osób.
Hitlerowska propaganda zainteresowała się tym zajściem. Pisały o nim gazety w całych Niemczech. Zdarzenie to nazwano "Der Ohlauer Blutsonntag" czyli "Oławską krwawą niedzielą" (więcej na ten temat można przeczytać w "GP-WP", nr 37/2013, w artykule pt. "Narodowy socjalizm w Ohlau"). Oprócz upamiętnienia w postaci pomnika, ofiarom starć poświęcono most oraz jedną z ulic. W granicie wyryto też imię Adolf Gerstenberger oraz Paul Gohla, którzy zginęli w marcu i październiku 1931. Nie udało się ustalić, kim były te osoby i w jakich okolicznościach zmarły.
Pomnik stał się miejscem demonstracji sympatyków narodowego socjalizmu. W niezmienionej formie przetrwał do końca wojny. W 1950 roku zeszlifowano napisy z głównej bryły, odwrócono o 180 stopni i postawiono na skwerze przy ulicy Spacerowej, w miejscu dawnego pomnika ku czci poległych z 4. Pruskiego Pułku huzarów z Oławy w latach 1914-1918. Taki "nowy" monument, złożony z podstawy i granitowego bloku, upamiętniał sowieckiego generała Karola Świerczewskiego. Składano przy nim wieńce podczas ważnych uroczystości państwowych. W 1990 roku granitowy blok zdemontowano i wywieziono na teren jednej z firm przy ulicy 3 Maja. W listopadzie 2014 przewieziono go do zakładu kamieniarskiego przy ulicy Ofiar Katynia. Leży tam do dziś.
Tekst i fot.: Piotr Turek [email protected] Ilustracje archiwalne: Izba Muzealna Ziemi Oławskiej
Napisz komentarz
Komentarze