Nowy początek
Wiek XIX charakteryzował się napływem Żydów do Oławy, na początku głównie z pobliskich gmin, później z Górnego Śląska. W 1809 roku było w mieście 21 wyznawców judaizmu. Trzy lata później w Prusach weszło w życie zarządzenie, nadające Żydom niemal wszystkie prawa obywatelskie. Od tego czasu zamieszkiwali oni nieprzerwanie Oławę aż do II wojny światowej. Najwięcej Żydów było w mieście w 1861 roku - 210. Później ich liczba systematycznie spadała, w 1890 było 146, w 1925 - 53, a w 1939 zaledwie 18.
Działo się tak z kilku powodów. Jednym z nich mogła być chęć przenoszenia się w inne, bardziej uprzemysłowione regiony. Po dojściu do władzy narodowych socjalistów, niemieccy Żydzi zmieniali miejsca zamieszkania z obawy o własne bezpieczeństwo.
Religia
Gminę Żydowską w Oławie włączono do drugiego okręgu synagogalnego w Brzegu. Nie posiadała ona własnego domu modlitwy. Od połowy XIX wieku do roku 1938 nabożeństwa odbywały się w wynajmowanym budynku, przy oławskim zamku. Obecnie jest to siedziba lokalnego oddziału "Caritasu". Prawdopodobnie Żydzi modlili się w pomieszczeniu, gdzie dziś mieści się jadłodajnia, jednak wcześniej było większe. Po wielu remontach próżno szukać śladów po dawnej funkcji tego budynku.
Oławska Gmina Żydowska działała prężnie. Pozostałe po niej setki dokumentów są ciekawym źródłem informacji. Wśród nich można znaleźć wykazy wiernych, korzystających z synagogi, rachunki, protokoły z posiedzeń oraz wiele innych pism. Pierwszym, który stał na czele oławskiej gminy był Salomon Lewy, w kolejnych latach funkcję tę pełnili następni. W 1933 roku Gmina Synagogalna liczyła 40 członków, obejmowała swoim zasięgiem także Wiązów (Wansen), tam wówczas mieszkało 9 Żydów. Na jej czele stał Adolf Gruschka, a w skład zarządu wchodzili Georg Jonas i Georg Striem. Wiadomo, że w Oławie mieszkał człowiek, zajmujący się ubojem rytualnym.
Napisz komentarz
Komentarze