Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 17 maja 2025 20:17
Reklama
Reklama
Reklama Uniwersytet Wrocławski

To on uciekł z hitlerowskiego obozu pracy

Dwa lata temu na łamach gazety Roman i Eugeniusz Engelowie opisywali przypadkowe spotkanie z Józefem Sobolem - byłym więźniem niemieckiego AL Fünfteichen, w dzisiejszych Miłoszycach. Długo poszukiwałem informacji na jego temat i w lecie zeszłego roku opublikowaliśmy to, co udało się wtedy ustalić. Dziś wracamy do tej historii
Reklama
To on uciekł z hitlerowskiego obozu pracy
Józef Sobol
Podziel się
Oceń

Przypomnijmy, że Eugeniusz Engel w 2001 roku spotkał Józefa Sobola w pociągu na trasie Katowice-Kraków. Podczas podróży mężczyzna opowiedział historię swojego pobytu oraz ucieczki z obozu niedaleko dzisiejszego Jelcza-Laskowic.

Reklama

Wydało mi się to na tyle interesujące, że postanowiłem dowiedzieć się czegoś więcej o tym człowieku. Po ponad roku miałem już nieco dokumentów i informacji, ale wciąż mimo silnych starań nie udało mi się skontaktować z bliskimi bohatera. Pomimo tego postanowiłem napisać artykuł o Józefie Sobolu. Tekst opublikowany w lipcu zeszłego roku skończyłem tymi słowami: "Być może w przyszłości uda mi się odnaleźć rodzinę bohatera tego tekstu. Jeszcze się o to postaram. Na pewno spróbuję za pośrednictwem kogoś przed 1 listopada pozostawić kartkę na jego grobie z prośbą o kontakt. Może tym razem się uda. Mam nadzieję, że pozostawił po sobie jakieś wspomnienia dotyczące uwięzienia go w AL Fünfteichen i okoliczności opuszczenia obozu...".

Stało się dokładnie tak, jak sobie tego życzyłem!

 

Kontakt

 

W połowie października byłem pół dnia w Krakowie i korzystając z chwili wolnego czasu nie mogłem odpuścić odwiedzenia grobu Józefa Sobola. Chociaż nigdy tam nie byłem, to szybko odnalazłem pomnik, ale ku mojemu zdziwieniu różnił się nieco od tego, który widziałem kilka miesięcy wcześniej, gdy znajoma wykonała dla mnie jego fotografię. Okazało się, że od tego czasu w grobie pochowano kogoś jeszcze, domyślałem się, że to syn. Oprócz tego na pomniku umieszczono zdjęcia zmarłych. Wtedy po raz pierwszy mogłem zobaczyć, jak wyglądał człowiek, o którego losie pisałem.

Grób bohatera tekstu, jego pierwszej żony i syna

 

Pod zniczem położyłem kartkę z informacją kim jestem i z prośbą o kontakt. Aby nie zmokła, wsadziłem ją do foliowej koszulki. To była sobota. W poniedziałek zadzwonił telefon.

 

Rodzina

 

Okazało się, że już w niedzielę na cmentarzu była Maria Sobol, synowa Józefa. Kartkę odnalazła, udało się ją odczytać, chociaż nie bez problemów, bo deszcz pomimo wszystko zmoczył papier. Gdyby wiadomość poleżała na cmentarzu kilka dni dłużej, to na pewno napis rozmyłby się.

Maria okazała się bardzo pomocna. Ubolewała nad faktem, że nie nawiązaliśmy kontaktu, gdy żył jej mąż Andrzej, a syn Józefa, który wiedział o wiele więcej o historii ojca. Zabrakło kilku miesięcy... Okazało się, że dotarła do nich moja prośba o kontakt przesłana w lecie 2023 roku za pośrednictwem cmentarza Rakowieckiego. Nawet kilkukrotnie do mnie dzwonili. Jednak w moim telefonie brak śladu owych połączeń. Być może w korespondencji ktoś pomylił numer? Trudno to ustalić, faktem jest, że wtedy nie udało nam się skontaktować.

Po naszej rozmowie Maria zorganizowała spotkanie rodzinne i wypytała najbliższych co wiedzą na temat wojennej historii swojego teścia.

Józef Sobol siedzi drugi z prawej, nad nim wnuk Krzysztof Wąsik

 

 

Zapis rozmowy

 

Najważniejszą relacją, jaką udało się odnaleźć, był mini wywiad przeprowadzony przez Beatę Bernat do szkoły, w której uczy. Przytoczmy go niemal w całości.

- Wujku, ile miałeś lat, kiedy wybuchła wojna?

- Kiedy wybuchła wojna, miałem 19 lat.

- Nie byłeś powołany do wojska?

- Nie. Obowiązkowy pobór był w wieku 21 lat. Ja należałem do Klubu Strzelec w Frysztaku [miejscowość położona w województwie podkarpackim, około 35 km na południowy zachód od Rzeszowa - dop. PT]. Zaraz na początku wojny, w pierwszych dniach września (około 3.09.1939 r.), po niedzielnej mszy św. nasi opiekunowie zwołali nas. Z Frysztaka było nas 7 osób. Pojechaliśmy do Jedlicza furmanką. Zebrano nas na sali w Rafinerii i powiedziano nam, że będziemy jako ochotnicy pilnować mostu w Moderówce i stacji na odcinku Szebnie-Frysztak. Dostaliśmy czapki, górną część munduru, karabin i 5 naboi. Kiedy Niemcy zaczęli bombardować stację musieliśmy uciekać. Stamtąd dostaliśmy się na front w Dynowie. Jako ochotników wysłano nas na I linię, bardzo się bałem, byłem młody, nie miałem pojęcia o walce. Moi koledzy opuścili swoje stanowiska - dowódca (major) powiedział, że jeśli nie znajdą się w przeciągu 2 godz. grozi im kara w łeb za dezercję.

- Wujku, jak to się stało, że byłeś w obozie?

- Moja macocha za ukrywanie Żydówki o imieniu Melonia została aresztowana i przewieziona do obozu w Szebniach. Odwiedzałem ją tam.

Z córką, około 1957 roku

 



Napisz komentarz

Komentarze

Bój w hucie 04.05.2025 13:10
Bartoszewski z KL wyszedł ponoć za dobre sprawowanie...

Reklama

mgid.com, 649292, DIRECT, d4c29acad76ce94f
lijit.com, 349013, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
lijit.com, 349013-eb, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
openx.com, 538959099, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
appnexus.com, 1019, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
improvedigital.com, 1944, RESELLER
pubmatic.com, 161673, RESELLER, 5d62403b186f2ace
admanmedia.com, 925, RESELLER
smartadserver.com, 3713, RESELLER
openx.com, 540866936, RESELLER, 6a698e2ec38604c6
adform.com, 2671, RESELLER
yahoo.com, 59674, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
smaato.com, 1100042823, RESELLER, 07bcf65f187117b4
yahoo.com, 58935, RESELLER, e1a5b5b6e3255540
triplelift.com, 11656, RESELLER, 6c33edb13117fd86
pubmatic.com, 158481, RESELLER, 5d62403b186f2ace
smartadserver.com, 3713, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 15349, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
zeta.com, 757, RESELLER
rubiconproject.com, 9655, RESELLER, 0bfd66d529a55807
Xapads.com, 145030, RESELLER
google.com, pub-3990748024667386, DIRECT, f08c47fec0942fa0
Pubmatic.com, 162882, RESELLER, 5d62403b186f2ace
video.unrulymedia.com, 524101463, RESELLER, 29bc7d05d309e1bc
lijit.com, 224984, DIRECT, fafdf38b16bf6b2b
Pubmatic.com, 163319, RESELLER, 5d62403b186f2ace
adyoulike.com, c1cb20fa2bbc39a8f2ec564ac0c157f7, DIRECT
adyoulike.com, a15d06368952401cd3310203631cb18b, RESELLER
rubiconproject.com, 20736, RESELLER, 0bfd66d529a55807
pubmatic.com, 160925, RESELLER, 5d62403b186f2ace
onetag.com, 7a07370227fc000, RESELLER
lijit.com, 408376, RESELLER, fafdf38b16bf6b2b
spotim.market, sp_AYL2022, RESELLER, 077e5f709d15bdbb
smartadserver.com, 4144, RESELLER
nativo.com, 5848, RESELLER, 59521ca7cc5e9fee
smartadserver.com, 4577, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
appnexus.com, 13099, RESELLER
pubmatic.com, 161593, RESELLER, 5d62403b186f2ace
rubiconproject.com, 11006, RESELLER, 0bfd66d529a55807
onetag.com, 7cd9d7c7c13ff36, DIRECT
ssp.e-volution.ai, AJxF6R4a9M6CaTvK, RESELLER
rubiconproject.com, 16824, RESELLER, 0bfd66d529a55807
adform.com, 2664, RESELLER, 9f5210a2f0999e32
appnexus.com, 11879, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
appnexus.com, 15825, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
smartadserver.com, 1247, RESELLER, 060d053dcf45cbf3
smaato.com, 1100056735, DIRECT, 07bcf65f187117b4
smaato.com, 1100004890, DIRECT, 07bcf65f187117b4
rubiconproject.com, 24600, RESELLER, 0bfd66d529a55807
sharethrough.com, iBAzay96, RESELLER, d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com, 156177, RESELLER, 5d62403b186f2ace
pubmatic.com, 161674, RESELLER, 5d62403b186f2ace
insticator.com,15188195-e4cc-40b1-98f1-d6390cc63cbb,RESELLER,b3511ffcafb23a32
rubiconproject.com,17062,RESELLER,0bfd66d529a55807
video.unrulymedia.com,136898039,RESELLER
sharethrough.com,Q9IzHdvp,DIRECT,d53b998a7bd4ecd2
pubmatic.com,95054,DIRECT,5d62403b186f2ace
lijit.com,257618,RESELLER,fafdf38b16bf6b2b

sonobi.com, 4dd284a06a, RESELLER, d1a215d9eb5aee9e
appnexus.com, 15825, RESELLER, f5ab79cb980f11d1
Media.net, 8CUTQ396X, DIRECT
video.unrulymedia.com, 926913262, RESELLER

 

<div data-type="_mgwidget" data-widget-id="1768557">

</div>

<script>(function(w,q){w[q]=w[q]||[];w[q].push(["_mgc.load"])})(window,"_mgq");

</script>

ZASTRZEŻENIE PODMIOTU UPRAWNIONEGO DOTYCZĄCE EKSPLORACJI TEKSTU I DANYCH

Dokonywanie zwielokrotnień w celu eksploracji tekstu i danych, w tym systematyczne pobieranie treści, danych lub informacji ze strony internetowej tuolawa.pl i publikacji przy użyciu oprogramowania lub innego zautomatyzowanego systemu („screen scraping”/„web scraping”) lub w inny sposób, w szczególności do szkolenia systemów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji (AI), bez wyraźnej zgody wydawcy - RYZA Sp. z o.o. jest niedozwolone. 

Zastrzeżenie to nie ma zastosowania do sytuacji, w których treści, dane lub informacje są wykorzystywane w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe. Szczegółowe informacje na temat zastrzeżenia dostępne są TUTAJ

KOMENTARZE
Autor komentarza: RemikTreść komentarza: IMO: jeśli w ogóle, to od nowa. Facelift postumentu, nowy głaz i na nim kogut.Data dodania komentarza: 17.05.2025, 18:22Źródło komentarza: Czy kogut powinien trafić akurat tu? Zdania są podzielone. Mało kto wie, co tu byłoAutor komentarza: KarolinaTreść komentarza: A o jaki sport chodzi?Data dodania komentarza: 17.05.2025, 17:06Źródło komentarza: Udane zakończenie sezonuAutor komentarza: RyszardTreść komentarza: Decyzja starostwa w tej sprawie od początku obarczona jest kilkunastoma brakami, zaniechaniami o błędami,które dyskwalifikują ją z obrotu prawnego. Braki podstawowych wymogów prawa , a pomimo tego starostwo wydali te decyzje firmie Jack Pol. Rodzi się pytanie co było.powid takiego stanowiska na zielnika wydziału ochrony środowiska ? Niewiedza, nieudolność , czy też inne przesłanki. Ponadto nie jest to decyzja zezwalającą na odprowadzanie ściekow,a decyzja zezwalajaca na wszczęcie inwestycji rozbudowy zakładu. Tu również zła wola, a raczej brak podstawowej wiedzy prawnej policji, straży pożarnej, czy służb (pseudo)ochrony środowiska pozwolił tej firmie na nielegalne odprowadza ie ścieków wprost do Odry. A co do burmistrza, to był on inicjatorem tego kuriozum, bo to burmistrz wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia oraz decyzję w sprawie tzw warunkow zabudowy obiektu, które zainicjowały to przedsięwziecie i umożliwily zatruwanie Odry. Oba urzędy,czyli urzad miejski na czele z burmistrzem i starostwo ze starostą wykazy wybitna niewiedzę, postawę antyspołeczną i przyczyniły się do problemów Odry.Data dodania komentarza: 17.05.2025, 15:36Źródło komentarza: "Wszystko dla Oławy" pytało o pozwolenie dla Jack-Polu. Jest odpowiedźAutor komentarza: JacaTreść komentarza: Nie pomyślałem o tym w ten sposób, ale jak tuba burmistrza w ten sposób o tym pisze to chyba trzeba to sprawdzić.Data dodania komentarza: 17.05.2025, 13:18Źródło komentarza: W 5 dni wniosek złożyły tu 23 osobyAutor komentarza: MieszkaniecTreść komentarza: W odniesieniu do projektu otoczenia kamienia P. Anny Włoczyk to chyba nas nie stać: 4 ławki po 120 tys. Drzewka i kwiatki pewnie z 200 tys. Burmistrz pewnie zaokrągli to do równego miliona.Data dodania komentarza: 17.05.2025, 13:12Źródło komentarza: Czy kogut powinien trafić akurat tu? Zdania są podzielone. Mało kto wie, co tu byłoAutor komentarza: zwykła inteligencjaTreść komentarza: Nie chcemy kamienia.Nich p.Ania sama sobie weźmie do ogródka...Data dodania komentarza: 17.05.2025, 12:27Źródło komentarza: Czy kogut powinien trafić akurat tu? Zdania są podzielone. Mało kto wie, co tu było
Reklama
NAPISZ DO NAS!

Jeśli masz interesujący temat, który możemy poruszyć lub byłeś(aś) świadkiem ważnego zdarzenia - napisz do nas. Podaj w treści swój adres e-mail lub numer telefonu. Jeżeli formularz Ci nie wystarcza - skontaktuj się z nami.

Reklama
Reklama