Na Ziemi Lubuskiej
106 żelbetonowych bunkrów położonych na powierzchni 8 tys. km kwadratowych. 30-kilometrowa sieć tuneli drążona na głębokość do 40 metrów. Kilkanaście podziemnych dworców kolejki wąskotorowej. MRU to unikatowy zabytek architektury militarnej. Jest największą fortyfikacją w Europie i co roku przyciąga dziesiątki tysięcy turystów.
Plany budowy tego giganta ulegały zmianom w zależności od aktualnej doktryny wojennej. Z początku miał służyć do powstrzymania armii polskiej, sojusznika Francji, która miała być celem niemieckiego ataku. Potem Hitler odwrócił kierunek uderzenia. Postanowił rozpocząć wojnę na wschodzie, a przy granicy z Francją rozpoczęto rozbudowę umocnień defensywnych. W rejonie Międzyrzecza urzeczywistniono zaledwie 30% początkowych planów, a i tak ta fortyfikacja imponuje rozmachem.
Oś całego systemu umocnień tworzy tzw. droga ruchu, od niej odchodzą boczne odnogi prowadzące do obiektów bojowych. Stąd można dostać się schodami do części naziemnej. Najlepiej zachowany jest “panzerwerk 717”. Należą do niego dwie kopuły bojowe, ważące po 51 ton, otoczone stalowym pancerzem o grubości 25 cm, oraz kopuła obserwacyjna i wentylacyjna. Te futurystyczne w kształcie budowle były przystosowane do rażenia czołgów zmasowanym strumieniem ognia. To tu mieściły się stanowiska karabinów maszynowych, granatnika motorowego oraz miotacza ognia. Takich obiektów na całym obszarze fortyfikacji było sto, wiele z nich jest uszkodzonych, “panzerwerk 717” zachował się w najlepszym stanie i jest główną atrakcją turystyczną.
Inna charakterystyczna budowla to “zęby smoka”. Sześć rzędów sterczących z ziemi słupów, rozciągniętych na 13 km. Miały na celu powstrzymanie pancernych jednostek wroga. Całość fortyfikacji opiera się na systemie cieków wodnych, “zęby smoka” wybudowano na odcinku centralnym, pozbawionym rzeczek i jeziorek.
MRU to prawdziwe podziemne miasto. Tunele wyposażono w oświetlenie, wentylatory i kanalizację. Można się było po nich poruszać kolejką wąskotorową. Sieć kolei przecinało kilkanaście dworców wyposażonych w stacje transformatorowe, gdzie można było doładować akumulatory. Stacje służyły ponadto do przeładunku towarów i były bezpośrednim przystankiem po drodze do naziemnych obiektów bojowych. W czasie wojny na terenie MRU funkcjonowała fabryka Daimler-Benz, produkująca części do silników samolotów bojowych. Potężna linia obrony nie spełniła swojego zadania. Błyskawiczne natarcie sowieckie całkowicie zaskoczyło Niemców. 5. Korpus Górski SS, który miał obsadzić fortyfikację, nie zdążył dotrzeć z Jugosławii. Większość załogi uciekła, obszaru międzyrzeckiego broniły niedobitki volkssturmu, którym brakowało odpowiedniego przeszkolenia. Armia Czerwona potrzebowała 3 dni, aby zająć wał mający chronić serce Rzeszy.
Turyści przybywający dzisiaj na to miejsce mają do wyboru bogatą ofertę. Trasa krótka rozpoczyna się w Pniewie i obejmuje najgłośniejsze obiekty: “zęby smoka” oraz “panzerwerk 717”. Po zejściu ok. 30 metrów w głąb, można zwiedzić podziemne koszary i pokonać odcinek kilkunastu metrów ręcznie napędzaną drezyną. Trasa długa wiedzie do podziemnego dworca kolejki. W ofercie specjalnej jest zwiedzanie pętli nietoperskiej - zespołu komór, w których miała być składowana amunicja artyleryjska. Budowle te nie zostały dokończone, dzięki czemu panuje w nich specyficzna, “jaskiniowa” atmosfera. To ona przyciąga do Międzyrzecza nietoperze. Obiekt jest największym w Europie rezerwatem tych ssaków. Co roku zimuje tu ok. 30 tysięcy, z tak popularnych gatunków, jak gacek wielkoduch, mopek i nocek Netterera, lecz również rzadkich, zagrożonych wyginięciem. W okresie letnim można podziwiać rudawki nilowe, należące do największych nietoperzy świata. Z informacjami o latających ssakach można zapoznać się na specjalnej ekspozycji. Przed zwiedzaniem pętli należy zaopatrzyć się w ciepłą odzież, pełne buty oraz latarkę. Istnieje możliwość spędzenia w podziemnym mieście całego dnia. Oferta specjalna obejmuje ośmio- i czterogodzinne przejścia. Można też zarezerwować przejazd samochodem pancernym po okolicy.
Dojazd:
Z Oławy do Międzyrzecza, autostradą A-4 i dalej przez Legnicę, Lubin i Zieloną Górę - jedzie się samochodem ok. 3,5 godziny
Ceny biletów do skansenu:
Trasa krótka do 1,5 h 14 zł, ulgowy 12 zł
Trasa długa do 2,5 h 17 zł, ulgowy 15 zł
Trasy dodatkowe, wyłącznie po telefonicznym zarezerwowaniu, tel. 095-741-99-99
Xawery Piśniak
xapi@gazeta.olawa.pl
Fot. i szczegółowe informacje: www.bunkry.pl
Napisz komentarz
Komentarze