Z kart historii - Owczary (4)

Gmina Oława Szkolnictwo i OSP

Z czasem wybudowano szkołę, która - podobnie jak kościół - została zniszczona w czasie wojny trzydziestoletniej. Odtąd zajęcia szkolne w Owczarach odbywały się na zmianę w wynajmowanych pomieszczeniach. Uczniowie dwóch klas mieli jednego nauczyciela. Na początku XVIII wieku zorganizowano nauczanie dwusezonowe. W ciepłych okresach roku dzieci z Owczar uczęszczały do szkoły w Oleśnicy Małej, natomiast zimą specjalnie oddelegowany nauczyciel dojeżdżał stamtąd do Owczar. Dzięki oławskiemu landratowi hrabiemu von Hoverden z Psar, powstała długo oczekiwana szkoła w Owczarach. Uroczyste otwarcie odbyło się 24 września 1812. Następną, stojącą do dzisiaj w pobliżu kościoła, wzniesiono w 1832. Od 1840 uruchomiono w Owczarach tzw. "szkołę zimową" dla dzieci z pobliskich Jankowic Małych. Z zachowanych zapisków wiemy, że w miejscowej szkole uczyli: Anton Jaroslawski (od września  1812 do czerwca 1824), Dassler z Wierzbna (25.3.1824-1.9.1824), Anton Pohl urodzony w Osieku, nauczyciel z Kowalowa (od 1 września 1824 do 8 stycznia 1866), August Ertelt z Piekar (od listopada 1866 do maja 1878), Maxymilian Scholz (od maja 1878 do grudnia 1878), Johann Artl z Górnika (od grudnia 1878 do 1899), Paul Klein (od marca do sierpnia 1899), Anton Müller z Kowalowa (od sierpnia 1899 do1920), Herbert Markert  z Sokolnik Małych  (od października 1920 do kwietnia 1921), Joseph Pusch  z Księżyc (od kwietnia 1921 do 1939), Hermann Wolf (1912), Paul Klose i Teurich (1935) oraz Ernst Poplutz (od 1935 do 1945),  Angela Metzner (1938) i Gabriele Wahlich (do 1945).

27 października 1945 naukę rozpoczęły polskie dzieci repatriantów, którzy przybyli do Owczar głównie z Kowalówki w województwie tarnopolskim oraz z dawnego województwa krakowskiego. Początkowo działała szkoła siedmioklasowa, potem ośmioklasowa, a następnie czteroklasowa. Dziś już niezmiernie trudno ustalić jej poszczególnych kierowników i dyrektorów. Starsi mieszkańcy pamiętają Janinę Kaszyndrowską, która była pierwszą kierowniczką szkoły. Po niej kierował szkołą najprawdopodobniej Pałach, a następnie Julian Cyżycki. W latach 1954-1956 kierownikiem szkoły była Aurelia Dudek. Od 1957 do czerwca 1963 funkcję kierownika szkoły pełnił Czesław Materniak, a w latach 1963-1964 Stanisława Martynoga. Od września 1964 do czerwca 1965 - Bronisława Ryncarz. Po niej, w latach 1966-1968, kierownikiem był Jan Dziobak. Od 1968 do 1969 ponownie kierownikiem była Stanisława Martynoga. Szkołą kierowali też Olgierd  Pietrek (1969-1971) oraz jego żona Janina Pietrek (1971-1972). Do 1973 szefem był Paweł Musztyfaga. W 1973 powołano zbiorcze szkoły gminne. Szkoła w Owczarach stała się punktem filialnym Szkoły Podstawowej w Oleśnicy Małej. Na miejscu pozostawiono klasy I-III, a starsze, tj. IV-VIII, przeszły do Oleśnicy Małej. Część uczniów kontynuowała edukację w Szkole Podstawowej w Łukowicach Brzeskich. Po 1973 szkołą kierowali: Stanisława Martynoga, Halina Podlacha, Władysława Puchała i Barbara Bauczyńska. Z czasem przywrócono Szkołę Podstawową z klasami 0-III. Do 1 września 1995 dyrektorem była Danuta Grzegorczyk. Tego samego roku przekształcono placówkę w oddział zamiejscowy Szkoły Podstawowej w Chwalibożycach, gdzie dyrektorem była Danuta Kiwak. Ostatnim dyrektorem szkoły w Owczarach była Alicja Ring. 1 września 2002  placówkę zamknięto, a uczniowie przeszli do szkoły w Chwalibożycach.

Pisząc o historii Owczar, należy również wspomnieć o Ochotniczej Straży Pożarnej, która powstała na przełomie lat 1945/46. Początkowo remiza usytuowana była przy kościele. Nową, na bazie poniemieckiego obiektu rozbudowano w latach 50-tych. Obecna strażnicę stanowi dobudówka, którą oddana do użytku w 1981. Przy obiekcie tym w 2004 umiejscowiono przeszkloną kapliczkę z figurką św. Floriana - patrona strażaków. Jej poświęcenia dokonał 3 lipca ks. proboszcz Bernard Wachholz. Z okazji 60-lecia powstania jednostki w 2006 poświecono sztandar i okolicznościową tablicę. Pierwszym naczelnikiem w 1946 był Józef Olszówka, a prezesem Jan Styrna. Wyszkoleniem i sprawami technicznymi zajmował się Jan Grudziński. Na wyposażeniu remizy był wóz konny z ławką dla strażaków,  pompą ręczną, prądownicą i drabiną. 1 lipca 1949 powołano strażaka z Owczar, Tadeusza Misiaka, na rejonowego komendanta gminnego OSP w Oleśnicy Małej. Naczelnikiem został Jan Grudziński. 14 stycznia 1952 na walnym zebraniu zarządu prezesem OSP Owczary został Jan Styrna, a naczelnikiem Jan Jabłoński. Od 20 stycznia 1960 prezesem był Józef Przydział, a naczelnikiem Julian Mirowski. 30 listopada 1969 prezesem został Marek Czarnecki, a naczelnikiem ponownie Julian Mirowski, który sprawował funkcję naczelnika jeszcze w latach 1984-1989, za kadencji prezesa Stanisława Druszcza. W 1989 naczelnikiem jednostki był Franciszek Mirowski. Od 1984 prezesem jest Stanisław Druszcz. Funkcję naczelnika od 1995 pełni Marian Czarnecki. Na wyposażeniu jednostki były m.in.: niemiecki samochód hanomag, ford i star 25. Obecnie mają tam samochód pożarniczy star 244. Strażacy z Owczar brali udział w gaszeniu pożarów w rafinerii w Czechowicach-Dziedzicach, Jelczańskich Zakładach Samochodowych i lasów w okolicach Kuźni Raciborskiej. Pomoc nieśli też w czasie "powodzi tysiąclecia" w 1997. Od tego czasu jednostka jest włączona do Krajowego Systemu Ratownictwa Gaśniczego. Działają przy niej dwie męskie drużyny młodzieżowe (starsza i młodsza). Drużyna starszych chłopców wywalczyła w 1996 pierwsze miejsce w wojewódzkich zawodach OSP.

(cdn.)

Zbigniew Jakubowicz [email protected]