Powiat Po decyzji Trybunału
Od kilku tygodni urzędy gminne i powiatowe w całym kraju przeżywały duże oblężenie związane ze zmianą przepisów. W styczniu ubiegłego roku Trybunał Konstytucyjny uznał, że obligatoryjne bonifikaty (90 i 50 proc.) udzielane przez gminy i powiaty przy uwłaszczeniu użytkowników wieczystych są niezgodne z prawem. Zdaniem Trybunału obowiązujący mechanizm był niedozwoloną ingerencją w prawo własności. Pozbawiał jednostki samorządu terytorialnego kontroli nad nieruchomościami, oddanymi w użytkowanie wieczyste, zmuszając je do automatycznego akceptowania każdego wniosku o udzielenie bonifikaty, bez względu na ocenę celowości przekształcenia. Trybunał dał samorządom 18 miesięcy na dostosowanie przepisów, termin minął 9 sierpnia.
W Oławie nie odnotowano jednak szturmu z wnioskami o zmianę formy posiadania gruntów. - 9 sierpnia złożyły takie wnioski dwie osoby, ale nie będą one mogły być rozpatrzone w trybie ustawy, której wybrane przepisy zakwestionował Trybunał, bo w tym dniu już nie obowiązywały - mówi Lilla Rzadkowska, naczelnik Wydziału Gospodarki Gruntami i Geodezji oławskiego Urzędu Miejskiego. Jednocześnie wyjaśnia, że gmina miejska Oława nie wprowadziła dotąd własnych regulacji, bo niemal do ostatniego dnia opierano się na przepisach wynikających z ustawy. - Przygotowujemy uchwałę Rady Miejskiej, dotyczącą tych zagadnień, która trafi na wrześniową sesję - wyjaśnia naczelnik Rzadkowska.
Koniec groszowych opłat
Przez ostatnie lata spora grupa oławian płaciła urzędowi symboliczne kwoty za prawo wieczystego użytkowania gruntu pod mieszkania i garaże. Np. za grunt pod lokalem we wspólnocie mieszkaniowej, w oławskim Rynku, o wielkości około 50 m kwadratowych, płaciło się około 5 złotych rocznie. W 2009 roku miasto przeprowadziło aktualizację wyceny gruntów i od ubiegłego roku właściciel tego samego mieszkania musi zapłacić ponad 70 złotych rocznie. - To są i tak niewielkie kwoty, a mimo to nie zachęcają do wnioskowania o przekształcenie użytkowania wieczystego na własność, za którą bez przysługujących ulg trzeba by zapłacić jednorazowo około 30 tysięcy złotych - mówi urzędniczka, zajmująca się gospodarowaniem miejskimi gruntami. - W przypadku miasta Oławy ani nie namawialiśmy, ani nie zniechęcaliśmy mieszkańców do zmiany użytkowania wieczystego na prawo własności, chociaż są z tego dla nich wymierne korzyści. Po zmianie formy korzystania z gruntu mieszkańcy uniezależniają się od zmian wysokości corocznej opłaty i mają wszystkie uprawnienia właściciela. Z drugiej strony, przy utrzymywaniu rocznych opłat za użytkowanie wieczyste, budżet gminy jest bardziej stabilny i łatwiejszy w planowaniu.
Lilla Rzadkowska dodaje, że władze miasta stopniowo będą zlecały przeprowadzenie aktualizacji cen gruntów, więc roczne opłaty będą także rosnąć.
Jak u innych?
W Jelczu-Laskowicach nie ma zbyt dużego zainteresowania przekształceniem wieczystego użytkowania we własność, więc w ostatnich dniach także nie odnotowano wzmożonego ruchu przy składaniu wniosków w tej sprawie. - U nas mieliśmy uchwałę Rady Miejskiej, która nieco odmiennie niż ustawodawca regulowała sprawę opłat za przekształcenie użytkowania na własność - wyjaśnia Małgorzata Grzeszczuk, inspektor do spraw gospodarowania gruntami w Urzędzie Miasta i Gminy Jelcz-Laskowice. - Np. użytkownicy gruntów pod zabudowę szeregową mieli zwiększoną bonifikatę z 50 do 90 procent. Teraz jednak, po decyzji Trybunału Konstytucyjnego, ta uchwała nie ma mocy prawnej, bo opierała się na zakwestionowanych przepisach.
Inspektor Grzeszczuk mówi, że na razie władze gminy J-L nie będą tworzyć nowej uchwały Rady Miejskiej, bo parlamentarzyści zapowiadają zmianę ustawy jeszcze w bieżącej kadencji Sejmu: - Poczekamy więc na te zmiany ustawowe i gdy one się pojawią, prawdopodobnie dopiero wówczas wrócimy do tematu.
Problemy z użytkownikami wieczystymi gruntów prawie nie występują w typowych samorządach wiejskich, a więc w naszym powiecie w gminach Oława i Domaniów. - Mamy śladowe ilości takich użytkowników - wyjaśnia Katarzyna Regiec, inspektor do spraw gospodarowania mieniem gminnym w Urzędzie Gminy Oława. - To najczęściej spółdzielnie rolnicze lub Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska", które uwłaszczyły się wcześniej na mocy odrębnych przepisów.
Podobnie jest w starostwie powiatowym, bo tam nie mają samodzielnych gruntów, na których gospodarują użytkownicy wieczyści. Najczęściej jest to mienie Skarbu Państwa, którym powiat tylko zarządza.
Problemowe wspólnoty
Decyzja Trybunału Konstytucyjnego nie zmieniła zróżnicowania pomiędzy starającymi się o zmianę użytkowani wieczystego na własność. Najprościej przeprowadzić uwłaszczenie w sytuacji, gdy zbudowaliśmy dom lub garaż na gruncie z taką formą własności. Sami wtedy składamy wniosek i czekamy na decyzję gminy lub starostwa. Inaczej jest, gdy uwłaszczyć chce się wspólnota, która ma np. 200 członków. Nadal jest tak, że wniosek muszą złożyć wszyscy współużytkownicy. Jeśli jeden jest przeciwny, sprawa trafia do sądu i ciągnie się zwykle latami. Rząd i parlamentarzyści chcą uprościć zasady i doprowadzić do tego, że do uruchomienia procedury uwłaszczenia wystarczy głos większości. Projekt przeszedł już w Sejmie pierwsze czytanie, a przedstawiał go wrocławski poseł PO Stanisław Huskowski. Teraz obrabia projekt komisja infrastruktury. Jest szansa, że nowe przepisy wejdą w życie jeszcze w tym roku. Zgodnie z założeniami projektu o bonifikatę od przekształcenia użytkowania we własność będzie mogła się ubiegać również osoba fizyczna, która jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa. Dochód miesięczny na jednego członka rodziny w gospodarstwie domowym nie będzie mógł jednak, tak jak dotychczas, przekraczać przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Bonifikata będzie udzielana na wniosek użytkownika w wysokości 90 proc. Ponadto nieruchomość musi spełniać cele mieszkaniowe albo być przeznaczoną pod tego rodzaju zabudowę. Jeżeli prawo użytkowania wieczystego powstało przed 5 grudnia 1990 roku, może być udzielona dodatkowa bonifikata w wysokości 50 proc.
- Chcemy także wprowadzić mechanizm rozłożenia na 3 lata dużych podwyżek opłat za wieczyste użytkowanie - wyjaśniał "Gazecie Prawnej" poseł sprawozdawca Stanisław Huskowski. - Jeśli podwyżka będzie przekraczała sto procent dotychczasowej opłaty, to użytkownik płaciłby w pierwszym roku o sto procent więcej, a w drugim i trzecim po połowie nadwyżki Przykładowo, jeśli podwyżka będzie wynosiła 340 proc., to w pierwszym roku użytkownik wieczysty zapłaci o 100 proc. więcej, a w drugim i trzecim roku - po 120 procent więcej.
Posłowie chcą także, aby wszyscy użytkownicy wieczyści - a nie tylko ci, którzy mają grunty na potrzeby mieszkaniowe lub rolne - mieli prawo domagać się uwłaszczenia, czyli przekształcenia użytkowania wieczystego we własność. Taką możliwość mieliby jednak tylko ci, którzy od 13 października 2005 są użytkownikami wieczystymi. - Proponujemy, aby na gruntach Skarbu Państwa była bonifikata 50 procent, a na gruntach samorządowych dajemy prawo ustanawiania własnych bonifikat przez rady i sejmiki - dodaje Huskowski.
Z przekształceń nie będą mogły natomiast skorzystać spółki Skarbu Państwa lub gmin, Polski Związek Działkowców oraz część cudzoziemców. Nowością ma być natomiast możliwość przekształcenia użytkowania wieczystego we własność przez osoby prawne i podmioty użytkujące nieruchomość na działalność gospodarczą.
Krzysztof A. Trybulski
Napisz komentarz
Komentarze