Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
piątek, 5 grudnia 2025 10:29
Reklama Hipol
Reklama

Oławscy Żydzi (5)

W czasie II wojny światowej Niemcy wymordowali kilka milionów Żydów - mężczyzn, kobiet, dzieci i starców. Taki los spotkał również mieszkańców Oławy
Podziel się
Oceń

Rodzina Glaserów

Członkowie tego rodu żyli w Oławie od połowy XIX wieku. Wtedy P.Glaser założył dom mody (Modehaus P.Glaser GMBH), na rogu ulicy Brzeskiej i Rynku. Rodzina mieszkała na II piętrze. Po śmierci pierwszego właściciela, firmę prowadził Siegfried, a później jego żona Franziska Fanny, z domu Elsner, urodzona 12 marca 1864, we Wrocławiu. Mieli trójkę dzieci.

Ich syn Paul, urodzony w Oławie 27 kwietnia 1895, zmarł 11 lipca 1918. W pierwszej wojnie światowej był podoficerem 82. batalionu artylerii piechoty, odszedł z tego świata w domu, prawdopodobnie wskutek odniesionych ran. Kolejny syn - Georg, przedwojenny adwokat, zastrzelił się w 1935 roku we Wrocławiu, z powodu utraty pracy ze względu na jego żydowskie pochodzenie. Na oławskim kirkucie znajduje się nagrobek, na którym jest wyryte takie imię i nazwisko, data śmierci jest zatarta, ale dane na temat urodzenia to 4 sierpnia 1853. Stąd pewność, że chodzi o dwie różne osoby.

Jedyną córką Siegfrieda i Fanny była Frieda, która skończyła prywatną niemiecką szkołę, a przed II wojną światową zajmowała się domem w Oławie. Kochała muzykę i grała na fortepianie. Cierpiała na cukrzycę i często bywała u katolickich sióstr, które wstrzykiwały jej insulinę. Wyszła za mąż za Georga Jonasa, który pochodził z ortodoksyjnej rodziny z Poznania. W czasie I wojny światowej wstąpił do niemieckiej armii. Walczył na wschodnim froncie i tam został ranny. Odznaczono go za odwagę Krzyżem Żelaznym drugiej klasy. Po wojnie dołączył do "Verband Judischer Front Soldaten" (stowarzyszenie żołnierzy żydowskich, którzy walczyli na froncie). Często nosił przypięte godło tego stowarzyszenia. W swojej karierze wojskowej awansował do rangi kaprala. Miał jednego brata imieniem Martin, który był projektantem mody i nigdy się nie ożenił.

Georg poznał Friedę Glaser we Wrocławiu. Pobrali się w 1926 roku. Zamieszkał w Oławie i zajmował się sklepem, należącym do rodziny żony. Na podstawie zachowanych dokumentów oławskiej synagogi widać, że aktywnie uczestniczył w jej życiu. W 1933 roku był w składzie zarządu gminy żydowskiej. W czasie Nocy Kryształowej jego sklep zniszczyli bojówkarze. Georga zabrano na siedem tygodni do obozu koncentracyjnego. Dzięki pieniądzom, które żona zapłaciła Niemcom wrócił, ale mocno schorowany. Sklep przejęli inni właściciele.



Frieda Jonas z domu Glaser

Georg Jonas

Fragment bruku przed kamienicą, w której przed wojną mieszkali Żydzi. Przykład upamiętnienia z Weimaru

Koniec rampy kolejowej w Birkenau. W tym obozie zagłady zginęło przynajmniej ośmioro oławskich Żydów

Ogrodzenie i część obozu w Birkenau, gdzie przetrzymywano Żydów, przywiezionych z Theresienstadt

Pocztówka przedstawiająca przedwojenny widok ulicy Brzeskiej od strony Rynku. Po lewej stronie sklep z szyldem P.Glaser. Rodzina mieszkała na II piętrze

To samo miejsce obecnie


Napisz komentarz

Komentarze

ZASTRZEŻENIE PODMIOTU UPRAWNIONEGO DOTYCZĄCE EKSPLORACJI TEKSTU I DANYCH

Dokonywanie zwielokrotnień w celu eksploracji tekstu i danych, w tym systematyczne pobieranie treści, danych lub informacji ze strony internetowej tuolawa.pl i publikacji przy użyciu oprogramowania lub innego zautomatyzowanego systemu („screen scraping”/„web scraping”) lub w inny sposób, w szczególności do szkolenia systemów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji (AI), bez wyraźnej zgody wydawcy - RYZA Sp. z o.o. jest niedozwolone. 

Zastrzeżenie to nie ma zastosowania do sytuacji, w których treści, dane lub informacje są wykorzystywane w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe. Szczegółowe informacje na temat zastrzeżenia dostępne są TUTAJ

KOMENTARZE
Autor komentarza: RodzicTreść komentarza: Bo oni chodzą do szkoły , żeby się uczyć a w Sobieskim ciągle trwają zabawy . Zgodnie z powiedzeniem " nie matura a chęć szczera zrobią z ciebie oficera " .Data dodania komentarza: 5.12.2025, 09:29Źródło komentarza: Sobieski dla naszych bezdomniakówAutor komentarza: RedaktorTreść komentarza: "Rzeczą, która budzi zastrzeżenia (...) jest forma nagłośnienia (...). (...) było niezbędne minimum w postaci wzmianki w BIP, stronie internetowej (...), a nawet w gazecie - ale wydaj mi się, że (...) powinno to być znacznie bardziej nagłośnione. Tymczasem zrobiono (...), niezbędne minimum." Dawno już nikt nie wskazał tak dobitnie na nikłą rolę gazety w podawaniu informacji, jej zasięgu i oddziaływania, jak zrobił to "lokalny działacz społeczny, ekolog dla którego bardzo istotna jest ochrona środowiska naturalnego". Pierwszy tego imienia... (a zbieżność danych oraz podobieństwo osoby na zdjęciu z czynnym politykiem KO może być jedynie "przypadkowa..."). Dlaczego inni lokalni politycy (zajmujący się hobbistycznie ekologią), nie dostąpili zaszczytu skomentowania - nie wiadomo. Kabaret w czystej postaci.Data dodania komentarza: 5.12.2025, 09:28Źródło komentarza: Jak zmienił się klimat w Oławie i co nas czekaAutor komentarza: mieszkaniecTreść komentarza: ten pseudo burmistrz nadaję się tylko na zdjęcia i cieszyć tą japę bo tylko to dobrze mu wychodzi.Data dodania komentarza: 5.12.2025, 08:58Źródło komentarza: Sobieski dla naszych bezdomniakówAutor komentarza: ObserwatorTreść komentarza: To miasto nie ma gospodarza, jakby miał odrobinę honoru to podałby się do dymisji i oddał pobrane wynagrodzenie.Data dodania komentarza: 5.12.2025, 07:47Źródło komentarza: Sobieski dla naszych bezdomniakówAutor komentarza: JacekTreść komentarza: Składam należne gratulacje! Dodam, że Rowerem przez Jelcz w ubiegłym roku doceniło talent Wojtka Ganczarka organizując odsłonięcie jego gwiazdy w dębińskiej alei. Gratuluję również rodzicom, którzy wychowali tak zdolnego człowieka! Oboje, przez długie lata związani są ze szkolnictwem. A my? cóż, pozostaje nam cieszyć się, że Wojtek Ganczarek w tak piękny sposób rozsławia nasze miasto!Data dodania komentarza: 5.12.2025, 06:31Źródło komentarza: Wojciech Ganczarek z Grand Prix Festiwalu HumanDOCAutor komentarza: MelomanTreść komentarza: Prawdziwa uczta dla miłośnika muzyki barokowej , wspanialeData dodania komentarza: 5.12.2025, 04:23Źródło komentarza: Wyjątkowy koncert w Sali Rycerskiej
Reklama
NAPISZ DO NAS!

Jeśli masz interesujący temat, który możemy poruszyć lub byłeś(aś) świadkiem ważnego zdarzenia - napisz do nas. Podaj w treści swój adres e-mail lub numer telefonu. Jeżeli formularz Ci nie wystarcza - skontaktuj się z nami.

Reklama
Reklama
Reklama