Jerzy Kamiński
- Podobno większość pomysłów artystycznych przychodzi ci do głowy, gdy jesteś wieczorem w wannie...
- To prawda.
- Zaraz do tego wrócimy, ale zacznijmy od początku, bo my cię praktycznie nie bardzo znamy. Nie jesteś stąd.
- Od 6 lat mieszkam w Marcinkowicach, a pochodzę z Leszczyńca. To na pograniczu Rudaw Janowickich w Sudetach - mała miejscowość między Kowarami a Kamienną Górą, gdzie kończyłam liceum. W powiecie oławskim wzięłam się za sprawą mojego męża Bartosza, choć on też nietutejszy. Pochodzi ze Szklarskiej Poręby, ale tu - gdzie sprowadziła się jego rodzina - częściowo, bo od siódmego roku życia, się wychowywał. Co prawda zeszliśmy się jako para dopiero później, ale z Bartoszem znamy się od dzieciństwa. W Leszczyńcu są moi rodzice, mam tam dwie babcie... Zanim jednak tu trafiłam, przez 13 lat mieszkałam we Wrocławiu.
- Trafiłaś do nas niedawno, ale nie dało się ciebie nie zauważyć. Wystawiasz swoje obrazy pod czas Oławskich Niedziel, wymyśliłaś Festiwal Twórczości Sąsiedzkiej FEST ŁADNE w Marcinkowicach, teraz masz swoją wystawę w Galerii OKO.
- Wywodzę się z rodziny, gdzie malowanie czy szerzej tworzenie można było wyssać z mlekiem matki. Mam siostrę bliźniaczkę, która mieszka obecnie na Malcie, i ona też ma zacięcie artystyczne, nawet skończyła studia zdecydowanie bliższe sztuce niż ja... Zawdzięczamy to mamie. Tak, nasza mama potrafi naprawdę wiele zrobić. Malowanie, tworzenie biżuterii, szycie... Podczas organizowania naszego marcinkowickiego festiwalu i przyglądaniu się różnym formom twórczości pomyślałam sobie, że moja mama chyba tylko jednej z prezentowanych tam form dotąd nie robiła, co nie znaczy, że nie potrafiłaby. Na co dzień prowadzi gospodarstwo agroturystyczne, ale zawsze dodatkowo zajmuje się jakąś działalnością rękodzielniczą. W zimie zaczyna robić czapki, czasami namaluje jakiś obraz, aby zaraz potem stworzyć dekoracje na szydełku...
- Mówiłaś o wykształceniu siostry, a jakie jest twoje?
- Ukończyłam zarządzanie i inżynierię produkcji.
- I pracujesz zawodowo?
- Wykonuję obecnie pracę częściowo związaną z wykształconym zawodem - w firmie szkoleniowej, na przykład przy organizacji konferencji. Firma jest z Pszczyny, ale ma oddział na Bielanach Wrocławskich.
- Taka praca chyba nie pomaga malować?
- Takie wykształcenie w ogóle w tym nie pomaga, nawet wręcz przeciwnie, w pewnym momencie zabiło moją kreatywność i wymusiło na mnie, że skupiłam się na innych rzeczach, bardziej przyziemnych. Był jednak pewien epizod ważny dla mnie artystycznie, nie tylko w kontekście malowania, ale w ogóle działalności twórczej, bo także gram na instrumentach, na pianinie i na perkusji... W pewnym momencie wyjechałam na rok na Kretę. Miałam tę możliwość, że nie musiałam tam pracować, a że nie potrafię bezczynnie siedzieć za długo, zaczęłam zbierać na plaży kamienie i na nich malować mandale. Potem poznałam grupę miejscowych artystów i to oni byli punktem zapalnym, który na nowo uruchomił drzemiące we mnie pokłady kreatywności. Obudzili we mnie ponownie to, co było, co kiedyś znałam, co czułam. Zaczęłam malować, a w międzyczasie na uniwersytecie w Salonikach zaczęłam uczyć się greki, ukończyłam też dwa kursy nurkowania, co było związane z podróżami po świecie, byłam na przykład dwa miesiące w Meksyku. Po tym roku na Krecie wróciłam do Polski i zaczęłam eksperymentować ze sztuką, nie tylko malować na płótnie, ale wykonywać różne rzeczy, np. obrazy na drewnie. Gdy udawało mi się coś stworzyć, to często lądowało potem u kogoś w domu, początkowo w formie prezentów. Z Grecji wróciłam w 2016 roku, a moja pracownia powstała w 2021. Ten moment przełomowy przyszedł bowiem dopiero parę lat później. Urodziłam w międzyczasie moją pierwszą córkę, Jaśminę, która ma teraz 5 lat. Druga - Sara – prawie 2. Gdy byłam na urlopie macierzyńskim, dostałam przypływ niesamowitej energii. Namalowałam parę obrazów, które pokazałam w social mediach, i wtedy zaraz pojawiły się osoby, które się nimi zainteresowały. To dało mi potężnego kopa, aby dalej to robić, tworzyć. Malowałam wtedy bardzo dużo. Mając pracę etatową do 16.00 i dwie córki, znajdowałam w sobie siłę, aby codziennie jeszcze malować, co się kończyło tak, że dopiero po 23.00 szłam do wanny. A tam zawsze mam najlepsze pomysły.
- Czyli obrazy są "z wanny".
- Tak. Uważam, że wszystkie moje najlepsze pomysły tam właśnie powstały, nie tylko te artystyczne.
- Tworzysz głównie portrety kobiece.
- Tak, w 90%.
- Często skupiasz się urodzie kobiecej twarzy, skąd to się wzięło...
- U mnie to jakoś naturalnie wyszło - kobiety po prostu zaczęły się pojawiać w moich pracach. Uważam, że to bardzo wdzięczny temat. Może odpowiedź jest banalna, ale uwielbiam piękno kobiety, szukam w niej harmonii, czasem chaosu, bo jest i jedno, i drugie. W moich pracach kobiety często mają zamknięte oczy, są zamyślone. Uważam, że każda z nich niesie jakąś historię, ma ją w sobie. Malując wręcz sobie je w głowie układam, dopowiadam. Nie chcę jednak tego narzucać oglądającym. Wolałabym, aby sami sobie opowiedzieli resztę - to, co się kryje pod tymi powiekami, za tym spojrzeniem. Czy to nostalgia, jakieś emocje, doświadczenia...
- Sprawiasz wrażenie silnej kobiety. Ważniejsza jest dla ciebie uroda kobiecej twarzy czy siła kobiet?
- To jest dobre pytanie, a odpowiedź na nie znajdziesz w dwóch moich seriach. Na wystawie "Wizje kobiecości" w oławskiej galerii OKO mam bowiem dwie serie obrazów. Jedna to "Introspekcje" - takie malarskie spojrzenie do wnętrza emocji i doświadczeń. Druga seria to "Colorful State of Mind", czyli pełne koloru wizualne ekspresje kobiecości. Staram się równoważyć piękno kobiet z ich siłą. Nie ukrywam, że w ogóle piękno człowieka ma dla mnie dość istotne znaczenie. Piękno ludzkiej twarzy i piękno przedmiotów przyciąga mój wzrok – nie muszę się nimi otaczać lub ich posiadać, wystarczy mi sama możliwość obcowania z estetyką.
- Jak powiedziałaś, najlepsze pomysły najczęściej wpadają ci do głowy wieczorem w wannie... Myślisz wtedy o konkretnych osobach, które chciałabyś sportretować, o konkretnych kobietach?
- Czasami jest tak, że jest to konkretna osoba.
- Wiele osób widzi w twoich pracach ciebie.
- To nie jest do końca prawda, ale faktycznie jest kilka takich prac, które przy głębszym zastanowieniu przypominają mnie. Jest jednak wiele prac, których bohaterki mają rysy osób, które odegrały w moim życiu jakąś znaczącą rolę. To jest na przykład moja przyjaciółka Daria, która dla mnie jest tak wspaniałą postacią, że można ją odnaleźć w kilku moich pracach. Kiedyś namalowałam na zwyczajnym kawałku drewna portret maryjny i gdzieś tam wplotłam w to jej rysy twarzy. To miał być prezent dla niej. Potem ona się pojawia też w tej serii "Kolorowy stan umysłu".
- Jak byś zdefiniowała to, co robisz? Swoje obrazy.
- Mówię zawsze, że to sztuka współczesna z elementami minimalizmu geometrycznego, art deco i lekkim muśnięciem kubizmu.
- W twoich obrazach można dostrzec też odniesienia do malarstwa światowego, na sztalugach w pracowni widzę "Dziewczynę z perłą" w twojej wersji...
- Tak, nawiązuję do klasyki, co można w moich obrazach zauważyć. Inspiruje mnie postać Fridy Kahlo - to, że ona malowała siebie, też nie jest bez znaczenia. Dalej - Pablo Picasso - uważam go za geniusza, choć często okrutnego w relacjach międzyludzkich. Ważny jest jeszcze dla mnie Paul Cezanne, szczególnie z końcówki swojej twórczości - jako jeden z ojców sztuki nowoczesnej.
- Masz wiele aktywności w swoim życiu, dlaczego akurat obrazy?
- Dają mi ogromną satysfakcję. Dla mnie wypuszczenie obrazu w świat to jak dobrowolne oddanie cząstki siebie - fragmentu mojej duszy i wewnętrznego świata. Być może brzmi to górnolotnie. Wyobraź sobie, że wchodzisz do jakiegoś domu i widzisz na ścianie obraz. Widać, że jest tu z dziada pradziada, albo ktoś go przyniósł z jakiejś galerii lub giełdy. Zawsze wtedy zastanawia mnie jego historia. Jaką drogę przebył? Mam wrażenie, że oddając komuś obraz oddaję też jakiś kawałek swojej historii, swojej wrażliwości, tego, co gdzieś pozostaje i idzie w świat. To jest taki mój pomysł na pozostawienie czegoś po sobie. Ludzie piszą książki, bo chcą zostać nieśmiertelni, chcą zostawić ślad za sobą, nie mówiąc czyimiś ustami. Myślę, że to jest też moją motywacją. Trzeba wiedzieć, że z natury jestem osobą bardzo kreatywną i mam też dużą potrzebę wyrażenia tego. Gdzieś to wszystko musiało znaleźć ujście.
- Chciałabyś zająć się malowaniem na cały etat, pozostawiając wszelkie inne działalności?
- Sprzedaję swoje obrazy, a że jestem taką osobą, które stara się osiągnąć założony cel, więc gdybym sobie tak postanowiła, pewnie mogłabym wyżyć ze sprzedaży. Nie robię jednak tego, bo nie podejmuję aż takiego ryzyka. Uważam, że to nie najlepszy moment, mam dwoje małych dzieci, ale nie wykluczam tego w przyszłości. Niech wszystko się toczy swoim tempem, mnie to satysfakcjonuje. Jak to mówi mój mąż, jestem w gorącej wodzie kąpana i sama być może już bym podjęła taką decyzję, ale na szczęście mój mąż jest moim hamulcowym, twardo stoi na ziemi, często ściąga mnie nieco niżej, kiedy za bardzo zaczynam bujać w obłokach w lekkim odrealnieniu. To czasami jest dobre. On pracuje w podobnym zawodzie jak ja, kończyliśmy ten sam kierunek studiów - pracuje teraz w zakładzie produkcyjnym w Stanowicach, jest inżynierem. Mam świadomość, jak bardzo wiele jemu zawdzięczam. Bez niego wszystko nie nabrałoby takiego tempa. On zresztą też lubi się wyżyć w kreatywny sposób, zrobił na przykład plakat na wernisaż, pomógł mi stworzyć logotypy festiwalu. Cały marketing to moje pomysły, ale jego wykonanie. Mój mąż to dla mnie bardzo ważna osoba w całym tym procesie twórczym i nie tylko.
- Jesteś twórczynią Festiwalu Sąsiedzkiego FEST ŁADNE w Marcinkowicach. Skąd to się wzięło?
- Wyszło spontanicznie w zeszłym roku. Pomysł pojawił mi się w głowie podczas rozmowy z Grażyną Górską, która organizuje w Oławie konferencję ogólnopolską dla mediatorów. Wtedy, oczywiście w wannie, zapaliła mi się odpowiednia lampka. A gdyby tak coś takiego u nas zorganizować w temacie twórczości... Na dodatek jakiś czas później spotkałam swojego sąsiada mieszkającego dwa domu dalej. Wiedziałam, że jest pilotem, ale okazało się, że on wcale nie wie, że ja maluję. Pomyślałam sobie, że mieszkamy tak blisko siebie, a niewiele o sobie wiemy. To jest zresztą cechą artystów i rękodzielników, że oni sobie tworzą w zaciszu swojego domu, czasem nie mają odwagi, aby się pokazać. Często są to osoby introwertyczne, skromne, które wręcz wstydzą się pokazać, co tworzą. Pomyślałam więc, że warto dać im taką okazję, choćby tylko lokalnie. Niech wyjdą z domów i pokażą, nad czym pracują, co pięknego mają do zaoferowania. Celem stworzenia tego wydarzenia było danie innym okazji, aby zaistnieli w świadomości swoich sąsiadów jako artyści i twórcy. Od momentu, gdy pomysł zakiełkował w mojej głowie, do momentu rozpoczęcia przyjmowania zgłoszeń minął dosłownie tydzień - w tym czasie zdążyliśmy już mieć gotowe, wydrukowane plakaty. A 7 września tego roku odbędzie się druga edycja, więc impreza być może będzie cykliczna. Zapraszam do Marcinkowic.
- Gdzie to się odbywa?
- W lokalnym barze "Solówka". Mamy w tym roku już komplet wystawców, nie tylko z Marcinkowic, bo także z Wrocławia. Ja też się będę wystawiała. Niedługo mam montaż kolejnej wystawy w pałacu Jedlinka w Jedlinie Zdroju i w zasadzie swoje pracę przywiozę tydzień przed festiwalem. Znając siebie, wiem, że wtedy, już po festiwalu, będę wykończona i nie będę miała siły na nic. Tak właśnie pracuję. Jest taki pik, kiedy już na nic nie mam siły i muszę się pozbierać, dopiero wtedy ruszam na nowo. Czasami to "zbieranie się" trwa miesiącami. Taka artystyczna sinusoida.
- Czy podczas pierwszego Festiwalu Twórczości Sąsiedzkiej zaskoczył cię swoją obecnością jakiś lokalny artysta?
- Tak. I właśnie o to chodziło. Nagle się okazało, że w mojej miejscowości oprócz mnie jest jeszcze pięciu malarzy! To był dla mnie szok. Z tej piątki jeden nawet był już z wystawą indywidualną w Centrum Sztuki w Oławie. Intencją naszego festiwalu było właśnie to, abyśmy się zobaczyli, spotkali i inspirowali nawzajem. Rok temu zgłosiło się około 30 osób, a teraz już mamy 19 chętnych, w tym nowi uczestnicy. To pokazuje, że naprawdę jest nas tutaj dużo.
- Malujesz na zamówienie?
- Jak najbardziej. Dostaję zamówienia i nie widzę nic złego w tym, że maluję portrety dla kogoś, ale nie chciałabym, aby to było postrzegane jako jakaś "produkcja". Nie, nie... Nawet nie ogłaszam się z tym, zresztą to są dla mnie najtrudniejsze zlecenia. Wolę, aby to było coś płynącego z serca, z mojego wnętrza. Malowanie na zamówienie nie jest moim życiowym celem.
- A masz takie obrazy, których nigdy nikomu nie sprzedasz?
- Tak, są takie - wiszą u mnie w domu. Jeden maluję już od roku i okazuje się, że właśnie z tym, który ma zostać z nami na stałe, idzie mi najtrudniej. Jeden wisi w łazience, oczywiście nad wanną, i też nie jest na sprzedaż. Ten nad pianinem również zostaje u nas na zawsze.
- Gdy cię zobaczyłem pierwszy raz, gdy w Rynku wystawiałaś swoje prace podczas Oławskiej Niedzieli, sprawiałaś wrażenie twardej kobiety, który zawsze wie, co robi...
- Twarda Sztuka...
- No właśnie. Tak się nazywa twoja pracownia. Pracownia Artystyczna Twarda Sztuka. To od ciebie?
- Nie. Chciałam, aby nazwa była zapamiętywalna i taka jest.
- To źle, że kojarzę tę nazwę z tobą?
- Nie, ale wyjaśnię, jak jest naprawdę. Lubimy nakładać maski i stwarzać pozory. Może i taka jestem w kontekście wyznaczonych celów, że dążę do ich realizacji, ale w głębi jestem bardzo wrażliwą osobą, bardzo łatwo mnie zranić. Nie wiem, czy powinnam to mówić publicznie. Jestem emocjonalną osobą i sama o sobie nigdy nie powiedziałabym, że jestem twardą sztuką. Nie, nazwa pracowni na pewno nie jest odzwierciedleniem mnie. Przy bliższym poznaniu wychodzi, że wrażliwa dusza ze mnie jest. Jak każda zodiakalna ryba...
*
Wystawa malarstwa Marty Skalik "WIZJE KOBIECOŚCI" do zobaczenia w Galerii OKO, ul. 11 Listopada 27, Oława. Można ją oglądać do 30 lipca.
*
A tak było na wernisażu jej prac:
Napisz komentarz
Komentarze